เริ่มแรกนั้นพวงหรีดมีต้นกำเนิดจากชาวตะวันตกซึ่งใช้ในงานมงคลและงานอวมงคลซึ่งช่วงเวลาที่เข้ามาในประเทศนั้นคาดกันว่าอยู่ในช่วงรัชกาลที่ 4 เป็นช่วงเวลาที่ชาวตะวันตกเริ่มเข้ามาในประเทศไทย
.
สมบัติ พลายน้อย ศิลปินแห่งชาติสาขาวรรณศิลป์ในปี 2553 ได้กล่าวไว้ว่าโดยวัฒนธรรมดั้งเดิมในพิธีศพของไทยนั้นใช้ดอกไม้ธูปเทียนเพื่อไหว้ศพและดอกไม้ที่ใช้เป็นดอกซ่อนกลิ่นเพราะมีสีขาวและมีกลิ่นหอม และหาได้ง่ายจึงทำให้ดอกซ่อนกลิ่นกลายเป็นดอกไม้ประจำงานศพ
.
ต่อมาเมื่อชาวตะวันตกได้เข้ามาในประเทศไทยจึงได้นำเอาพวงหรีดเข้ามาด้วย และได้เป็นเครื่องสักการะศพของสังคมชนชั้นสูง ด้วยความที่วัฒนธรรมดั้งเดิมของไทยนั้นเป็นเพียงการนำช่อดอกไม้มาเคารพศพซึ่งทำให้ขนาด ปริมาณหรือจำนวนของดอกไม่นั้นดูไม่สวยงาม พวงหรีดจึงเข้ามาแทนที่เนื่องจากมีการจัดเรียงและตกแต่งดอกไม้อย่างสวยงามและเป็นระเบียบเรียบร้อย
.
ดังนั้นวัฒนธรรมพวงหรีดจึงแพร่หลายไปในพิธีศพต่าง ๆ ในตอนแรกนั้นพวงหรีดจะทำจากดอกไม้สดเพื่อความสวยงามและยังไม่มีป้ายชื่อ แต่เมื่อความนิยมของพวงหรีดสูงขึ้น การใส่ชื่อโดยแปะป้ายกระดาษจึงกลายเป็นสิ่งปกติสำหรับพวงหรีดเพื่อแสดงให้เจ้าภาพงานศพและผู้ที่ร่วมงานศพได้รับรู้ว่าพวงหรีดนั้นเป็นของใคร
.
เนื่องด้วยประเทศไทยที่อยู่ในเขตร้อน การจัดพวงหรีดด้วยดอกไม้สดทำให้ระยะเวลาความสวยงามอยู่เพียงไม่กี่วัน คนไทยจึงปรับเปลี่ยนจากดอกไม้สดเป็นดอกไม้แห้งแทน เสถียรโกเศศ(นามปากกาของพระยาอนุมานราชธน)ได้เขียนถึงพวงหรีดไว้ว่า “เวลานี้(พ.ศ. 2482 หรือสมัยรัชกาลที่ 8) หาซื้อพวงหรีดดอกไม้ปลอมได้ง่าย ราคาก็ถูกกว่าไม่ต้องเสียเวลาทำ เก็บเอาไว้ได้นานกว่า เห็นมีพวงหรีดชนิดนี้หนาตา พวงหรีดสดก็ชักจะบางตาไป ต่อมาไม่ช้าคงเป็นพวงหรีดแห้งกันหมด”
.
ข้อความด้านบนจึงทำให้เห็นการเปลี่ยนแปลงของพวงหรีดในประเทศไทยที่เปลี่ยนจากดอกไม้สดเป็นดอกไม้แห้ง อย่างไรก็ตามแม้ความนิยมพวงหรีดแห้งจะสูงขึ้นแต่ในเวลาต่อมาก็ลดลง คนไทยเริ่มกลับมานิยมพวงหรีดสดเพราะดอกไม้หาง่ายขึ้นและเมื่อจัดแล้วยังสวยงามกว่า จนพัฒนามาเป็นพวงหรีดในปัจจุบัน
.
การไว้อาลัยในปัจจุบันมีความเปลี่ยนแปลงไปในทางที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมมากยิ่งขึ้น เนื่องจากผู้คนทั่วโลกหันมาสนใจในเรื่องของปัญหาสิ่งแวดล้อมโดยเฉพาะขยะที่มีประมาณมาก เราจะเห็นตัวอย่างได้จากประเพณีลอยกระทงที่ทำให้ขยะล้นแม่น้ำ ทำได้เพียงแค่กำจัดทิ้ง พวงหรีดดอกไม้ก็เช่นกัน ในเมื่อเราต้องการเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม จึงทำให้เกิดพวงหรีดประเภทใหม่ขึ้นมา นั่นคือ พวงหรีดกระดาษที่สามารถย่อยสลายเองได้ ไม่สร้างขยะในธรรมชาติ และเหมาะสมกับการไว้อาลัยในยุคปี 2021
.
ข้อมูลจาก พวงหรีด : วัฒนธรรมตะวันตกที่งอกงามในประเพณีไทย
Comments